De afgelopen weken staan de kranten er vol van. Er is nog steeds geen nieuw pensioenstelsel, ondanks dat dit in het de twee meest recente regeerakkoorden wel was opgenomen. Diverse partijen roepen op tot actie (zie: PensioenPro “FNV bereidt zich voor op breuk in onderhandelingen pensioencontract” dd. 01-11-2018). Maar willen we wel een nieuw pensioenstelsel?
Iedereen ondervind hinder
Het is een feit; iedereen ondervind “hinder” van het huidige stelsel. De ouderen (vragers) worden gekort op hun pensioen, de jongeren (opbouwers) moeten meer betalen en ook nog eens steeds langer. Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de rekenrente die op dit moment historisch laag is. Dit is goed voor de hypotheken, maar slecht voor de pensioenen. De vraag naar een hogere rekenrente wordt steeds vaker gehoord. Maar is dat wel een goed idee?
Korte termijn geheugen
Eigenlijk moeten we hiermee vaststellen dat het collectief geheugen er een van de korte termijn is. Vroeger hadden we namelijk een hogere, (voor zover mij bekend) nergens aan gekoppelde, rekenrente. Omdat die rente niet waargemaakt werd, werd de rente gekoppeld aan een relatief veilige rekenrente die jaarlijks wordt aangepast. De hogere rekenrente was een gevaar voor het voortbestaan van ons pensioenstelsel. Als je namelijk minder aan inkomsten krijgt dan je verwacht, en de uitgaven zijn hoger dan verwacht (mensen worden steeds ouder), dan snapt ook iedere niet-bedrijfseconoom dat op een gegeven ogenblik de uitkeringen in het geding komen.
Het verhogen van de rekenrente is dus een gevaar voor de houdbaarheid van ons pensioenstelsel. De rekening hiervoor komt uiteindelijk terecht bij de generatie die nu pensioenen opbouwt om de generatie die er voor gekozen heeft een hoge rekenrente te hanteren uit de wind te houden. In feite wordt de rekening dus bij de jongeren gelegd.
Wat is dan de oplossing?
Naar mijn mening moet de overheid samen met het bedrijfsleven optrekken om nu echt eens een punt te maken van pensioencommunicatie. Ga er eens geld in steken om mensen concreet uit te leggen hoe het werkelijk zit. Dus geen brieven, geen overzichten, gewoon iemand die het je verteld. Een aardig misverstand om bijvoorbeeld eens uit de weg te helpen: het vertrouwen van jongeren in ons pensioenstelsel daalt door het feit dat de huidige pensioenuitkeringen worden gekort. Deze maatregel is nu juist om te garanderen dat de jongere straks gewoon krijgt waar die recht op heeft en zou dus eigenlijk vertrouwen opwekkend moeten zijn.